In de wereld

Taiwan en China bedrijven vaccindiplomatie

Jan van der Putten

31 maart 2021 – verschenen in nr. 13

Beijing – China moet niets hebben van ‘sommige landen’ die politiek gewin proberen te slaan uit de export van hun coronavaccins. Vaccindiplomatie laat China graag aan die ‘sommige landen’ over. In Paraguay, en daar niet alleen, zet men grote vraagtekens achter dat officiële Chinese standpunt. Tussenpersonen die de Paraguayaanse regering benaderden met een aanbod van Chinese vaccins verbonden daar een zeer politieke voorwaarde aan: breken met Taiwan. Daardoor zou het eiland zijn laatste diplomatieke vriend in Zuid-Amerika verliezen.

De chequeboekdiplomatie waarmee China de bondgenoten van zijn ‘afvallige provincie’ afsnoepte, is al een tijdje gestagneerd. Taiwan heeft ambassades in nog maar vijftien, voornamelijk arme, landen. Maar het tij begint te keren, dankzij Taiwans kordate corona-aanpak – slechts tien doden en 1022 geïnfecteerden op 23,5 miljoen inwoners – en de internationale afkeer van China’s agressieve optreden. Tot woede van China heeft Amerika zijn banden met Taiwan stevig aangehaald en hebben onder meer Frankrijk, Engeland, Nederland, Tsjechië en Litouwen met kleine of grote maatregelen de status van het eiland verhoogd.

Taiwan legt Paraguay liefdevol in de watten, maar heeft economisch veel minder te bieden dan de Chinese gigant. De regering in Asunción kwam dan ook onder binnenlandse druk te staan om Taiwan te verruilen voor China. Het grote tekort aan ic-bedden en vaccins leidde in maart tot massale protestdemonstraties, het aftreden van verschillende ministers en een poging president Benítez af te zetten. Opgelegd pandoer voor China om met vaccinleveranties de regering te paaien. Het hoefde alleen maar de relaties met Taiwan te verbreken. Asunción reageerde verontwaardigd: ‘De schrijnende humanitaire situatie kan niet worden gebruikt om een politiek of economisch doel na te streven.’ De onderhandelaars hadden geen officiële status, zodat Beijing alles kon ontkennen en Taiwan de schuld geven van ‘kwaadaardige desinformatie’.

Ook Taiwan heeft zijn vaccindiplomatie. Het geeft zijn bondgenoten geld om vaccins te kopen, mits het geen Chinese zijn. Eerder had China de export naar Taiwan van vijf miljoen doses van BioNTech tegengehouden. China’s vaccinpolitiek gaat ver. Buitenlanders die China in willen moeten met een – in hun land vaak niet aanwezig – Chinees vaccin zijn ingeënt. En volgens Jorge Guajardo, oud-ambassadeur van Mexico in Beijing, stelt China als voorwaarde voor vaccinhulp dat het toegang krijgt tot de complete surveillance-infrastructuur.