De Groene Online / In de wereld

Netanyahu hoopt dankzij Pfizer de verkiezingen te winnen

Jeruzalem – De baas van Pfizer zou deze week op uitnodiging van premier Netanyahu naar Israël zijn gekomen. Maar vlak tevoren stelde hij zijn bezoek aan het paradepaardje van zijn coronavaccin uit. Hij had zijn tweede Pfizer-prik nog niet had gehaald, liet hij weten. In werkelijkheid had Albert Bourla er geen zin in om de electorale kakofonie in Israël nog verder te verhevigen. Er komen immers weer eens verkiezingen aan, de vierde binnen twee jaar. Om op 23 maart te winnen heeft Netanyahu alles uit de kast gehaald. Een kast vol Pfizer-vaccins.

Trumps rampzalige corona-aanpak was volgens Netanyahu de hoofdreden van de verkiezingsnederlaag van zijn grote weldoener. Nu had ook zijn eigen beleid veel weg van wanbeleid: hij maakte veel te vroeg een eind aan de eerste lockdown, zigzagde er daarna op los en durfde de massale negering van de coronaregels door ultraorthodoxe joden niet aan te pakken uit angst hun beslissende politieke steun te verspelen. De peilingen voorspelden Netanyahu weinig goeds. Hij moest iets nieuws verzinnen.

Dus belde hij zijn Grieks-Amerikaanse vriend Bourla en bezwoer hem, met een beroep op zijn joodse afkomst, zo snel mogelijk zo veel mogelijk vaccindoses naar Israël te sturen. Hij was graag bereid daarvoor meer te betalen dan de marktprijs. Bourla vond Israël een ideale proeftuin voor zijn vaccins: niet te groot en niet te klein, goed georganiseerde gezondheidsdienst, niet te veel anti-vaxxers, en Pfizer zou de beschikking krijgen over alle vaccineringsdata. En zo kreeg Netanyahu na zeventien telefoontjes met Bourla op 19 december als eerste Israëliër een Pfizer-prik. De betreffende spuit staat als een wonderrelikwie op zijn bureau.

Ruim de helft van de Israëliërs heeft nu minstens de eerste inenting gehad. De Moderna-vaccins die Netanyahu voor de zekerheid ook had ingekocht, bleken niet nodig. Die wilde hij gebruiken om bevriende landen te belonen of ze over te halen om Jeruzalem te erkennen als hoofdstad. Maar toen de eerste zendingen al onderweg waren naar Honduras, Tsjechië en Rwanda werd Netanyahu teruggefloten. Zoals zo vaak had hij alles op eigen houtje gedaan en daarmee de regels overtreden. Minister van Justitie ad-interim Benny Gantz zette de vaccindiplomatie van zijn rivaal stop, maar begin deze week werd bekend dat Israël toch weer met twintig landen in gesprek was voor de levering van vaccins.

Met zijn uitnodiging aan Bourla had Netanyahu de verkiezingscampagneregels overtreden. Honderden vooraanstaande Israëliërs bezwoeren de Pfizer-baas om zich niet voor Netanyahu’s verkiezingskarretje te laten spannen. Waarop de leiders van Denemarken, Oostenrijk, Tsjechië en Hongarije en een zoon van de Braziliaanse president Bolsonaro uitnodigde en met hen akkoorden sloot voor de ontwikkeling van vaccins tegen coronavarianten. Zondag kwam in Israël voor de gevaccineerden een eind aan de derde lockdown. Netanyahu verklaarde dat het virus was overwonnen. Zijn grote angst is dat de Britse variant nog vóór de verkiezingsdatum een vierde lockdown noodzakelijk maakt.

En de Palestijnen? Na hevige internationale kritiek dat Israël zijn vaccinatieplicht in de bezette gebieden verzaakte, begon met horten en stoten de inenting van de 120 duizend Palestijnen die werken in Israël en de nederzettingen. Aan de overige vijf miljoen Palestijnen gaat de vaccindiplomatie voorbij. Netanyahu hoeft ze immers niet te paaien, want ze zullen Jeruzalem nooit erkennen als Israëls hoofdstad, en aan de verkiezingen doen ze niet mee.

Jan van der Putten