Taipei – De kiem voor de grootste protestdemonstraties die Hongkong ooit gekend heeft werd vorig jaar gelegd op een hotelkamer in Taipei, waar een jong Hongkongs stel op Valentijnvakantie was. Ze kregen ruzie, hij wurgde haar en dumpte de koffer met haar lijk bij een metrostation. Als dat niet was gebeurd, zou het bestuur van Hongkong geen voorwendsel hebben gehad om een uitleveringswet te ontwerpen die de Chinese politie vrij spel zou geven. De protesten daartegen hebben Hongkong in de ernstigste politieke crisis gestort sinds de overdracht aan China in 1997. De afloop van die crisis raakt Taiwan direct.
De door de Chinese leider Deng Xiaoping bedachte formule ‘één land, twee systemen’, die de ex-kolonies Hongkong en Macau op papier een grote dosis autonomie geeft, was eigenlijk bedoeld om het ‘afvallige’ Taiwan vreedzaam te herenigen met het moederland. Maar de Taiwanezen voelen er niets voor hun democratie onder Chinese curatele te stellen. Hoe meer Peking de Hongkongse autonomie aantast, des te minder moeten ze hebben van Dengs formule. De ruim een miljoen Hongkongers (op een bevolking van 7,4 miljoen) die vorige week woensdag de straat op gingen kregen dan ook volop steun van de Taiwanese president Tsai Ing-wen: ‘In hun gezichten zien we het verlangen naar vrijheid en worden wij eraan herinnerd dat Taiwans zwaar bevochten democratie behoed moet worden. Zolang ik president ben zal “één land, twee systemen” nooit een optie zijn.’
Aanvankelijk vroeg Taiwan om de uitlevering van de moordenaar, maar toen bleek dat de Hongkongse leider Carry Lam haar uitleveringswet ook voor China wilde laten gelden werd dat verzoek ingetrokken. De opschorting van het wetsontwerp bezorgde Lam en ook Xi Jinping ongekend gezichtsverlies, maar doofde het protest niet. Op de demonstratie van zondag was de opkomst volgens de organisatoren bijna twee miljoen. Hoe harder Xi en Lam terugslaan, des te groter wordt de kans dat president Tsai Ing-wen in januari 2020 wordt herkozen en des te verder raakt vreedzame hereniging uit zicht.
Ook Trump laat zich niet onbetuigd. Taiwan is een nieuw front in zijn koude oorlog tegen China. Amerika gaat Taiwan voor twee miljard dollar wapens leveren, behandelt Taiwan haast als een onafhankelijk land en dreigt Hongkong met sancties als zijn autonomie verder erodeert. Met dank aan de koffermoordenaar in Taipei.