door Jan van der Putten
26 april 2017

Jeruzalem – Vorige week maandag begonnen ruim duizend Palestijnse gevangenen een hongerstaking voor onbepaalde tijd voor verbetering van hun omstandigheden. Stakingsleider Marwan Barghouti stelt zich via deze actie kandidaat als nieuwe Palestijnse leider. Barghouti wordt vaak de Palestijnse Nelson Mandela genoemd.

Ongeveer 6500 Palestijnen zitten vanwege terroristisch geachte activiteiten – daaronder valt ook stenen gooien naar soldaten van het bezettingsleger – in Israël gevangen, vijfhonderd zonder enige beschuldiging. Barghouti zit sinds 2004 vijf keer levenslang en veertig jaar uit. Hij zou verantwoordelijk zijn voor aanslagen tijdens de Tweede Intifada, waarbij vijf mensen omkwamen. De Israëlische organisatie Gush Shalom (Vredesblok) tekent aan dat oud-premier Menachem Begin dan 91 keer levenslang zou hebben verdiend. Als commandant van de zionistische guerrillaorganisatie Irgoen – een verre voorloper van de regeringspartij Likoed – was Begin immers in 1946 verantwoordelijk voor het bombarderen van het King David Hotel in Jeruzalem, waarbij 91 doden vielen.

Bij rechts Israël valt de hongerstaking slecht. Terwijl de autoriteiten de stakers isoleerden en hun leiders naar andere strafinrichtingen overbrachten, hield een rechtse groep voor een van de gevangenissen een barbecue. De heerlijke geuren die opstegen moesten de hongerstakers demoraliseren. Een artikel van Barghouti in The New York Times over de martelingen die hij had ondergaan en de toestand in de gevangenissen riep in Israël veel woede op omdat zijn verleden als ‘terrorist’ er niet bij stond. Barghouti werd als straf in een isoleercel gestopt. Onderminister Michael Oren, oud-ambassadeur in de VS, vergeleek zijn artikel met een terreuraanval en suggereerde het Times-kantoor in Jeruzalem te sluiten. De krant kwam prompt met de door de regering geëiste rechtzetting.

Palestijnse demonstraties van solidariteit met de hongerstakers zijn door Israëlische soldaten neergeslagen. Ze vallen ook slecht bij Mahmoud Abbas. In november verloor de Palestijnse leider van Barghouti in interne verkiezingen van zijn beweging Fatah. Vervolgens probeerde Abbas (82) de gevangene op een zijspoor te rangeren. Met de hongerstaking als wapen wil Barghouti zijn populariteit aantonen. Palestijnse presidentsverkiezingen zou Barghouti royaal winnen, vandaar dat Abbas ze almaar uitstelt. Barghouti heeft ook ruime steun onder aanhangers van Hamas en andere Palestijnse fracties. Hij heeft inmiddels, net als destijds Mandela, de geweldloosheid omhelsd. Voor Israël zou Barghouti de ideale Palestijnse partner voor vrede zijn.