Internet Plus vervolmaakt de Chinese dictatuur

Peking – De Chinese leiders zijn de angst voor internet voorbij.

door Jan van der Putten

De elektronische en handmatige censuur functioneert vrijwel perfect, online-verspreiders van ‘geruchten’ worden opgepakt, brutale bloggers zijn tot publieke zelfbeschuldiging gedwongen, betaalde freelancers overstemmen kritische geluiden met ‘positieve’ tegengeluiden. De tijd is gekomen voor de uitvoering van een veel grootser en geraffineerder project van sociale en politieke controle.

Zoals overal in de wereld worden ook de 668 miljoen Chinese internetgebruikers agressief belaagd door op maat gesneden reclame. Sesame Credit, een nieuw systeem van de e-commerce-reus Alibaba, gaat verder. Op basis van aankopen, klikgedrag en persoonlijke data krijgen gebruikers punten toegekend. Hoe meer punten, des te aantrekkelijker de faciliteiten voor de online-transacties. De overheid gaat nu Sesame Credit gebruiken voor de bouw van het Sociaal Credit-systeem. Wanneer dat in 2020 in gebruik is, gaat het ideaal van alle keizers, krijgsheren en partijleiders die China ooit regeerden in vervulling: volledige controle op hun onderdanen.

Volgens de plannen worden de data die het gebruik van apps, smartphone en internet genereert centraal opgeslagen en verwerkt. Daardoor kan de communistische partij niet alleen ieders doen en laten bijhouden – aankopen, reizen, professionele prestaties – maar ook te weten komen met wie gebruikers omgaan en wat anderen van hen vinden. Deze data over persoonlijk en sociaal gedrag worden gekoppeld aan persoonlijke gegevens op social media en bij banken en e-commerce-bedrijven. Het resultaat is een stortvloed van data, die de vertaling opleveren van individuele mensen in ‘sociale creditpunten’.

Deze punten bepalen de financiële, sociale en politieke kredietwaardigheid van alle internetgebruikers. Iemand die weinig punten scoort maakt weinig kans op een hypotheek, een goede baan of sociale diensten. Of hij kan aan de kaak worden gesteld als een slechte dokter, een ondermaats presterende leraar of een regelrechte oplichter. Ook kan hij ontmaskerd worden als een geruchtenverspreider of politieke onruststoker. Dit orwelliaanse systeem gaat niet alleen gelden voor particulieren, maar ook voor bedrijven en plaatselijke autoriteiten.

Het Sociaal Credit-systeem moet het hart worden van een nog veel groter systeem: Internet Plus. IT gaat China economisch, sociaal en politiek regeren. Wie regeert Internet Plus? De pas opgerichte Nationale Veiligheidscommissie onder leiding van president-partijleider Xi Jinping. Onder die commissie valt ook de internetsoevereiniteit, die volgens Xi de uitbreiding is van de staatssoevereiniteit naar de cyberspace.