Jeruzalem – De aartsvijanden Hamas en Israël hebben lang geleden plechtig beloofd nooit met elkaar te onderhandelen. Toch is dat precies wat er nu gebeurt. Want ze hebben een gemeenschappelijke vijand, IS, en ze hebben beide belang bij ontspanning en het verder beschadigen van de Palestijnse leider Mahmoud Abbas, die zich dan ook fel verzet tegen de deal. Die kan nog stuklopen op de tegenwerking van het Egyptische regime, dat Hamas verafschuwt, of op politieke stommiteit. Maar dát er gepraat wordt, is al een doorbraak.
De Israëlische premier Netanyahu heeft berichten over indirecte onderhandelingen met Hamas laten tegenspreken. Maar ze zijn bevestigd door bronnen binnen en buiten Israël en door Hamas. Volgens de afspraak die in de maak is zet Hamas de raketbeschietingen en de aanleg van tunnels naar Israëlisch grondgebied voor acht tot tien jaar stop, terwijl Israël de land- en zeeblokkade van Gaza versoepelt of zelfs opheft, duizenden arbeiders uit Gaza een Israëlische werkvergunning geeft en wellicht een aantal Hamas-gevangenen vrijlaat. Turkije zou in Gaza het door Israël in 2001 gebombardeerde vliegveld herstellen en een zeehaven bouwen, die via een door Turkije beschermde zeecorridor wordt verbonden met Noord-Cyprus.
De belangrijkste bemiddelaar is Tony Blair. Als gezant van het Midden-Oosten-kwartet, een logge diplomatieke groep van de VN, de EU, de VS en Rusland, kreeg hij nooit iets voor elkaar. Pas na zijn aftreden in mei als kwartetman schijnt hij serieus aan het werk te zijn gegaan. Ook de Hamas-sponsors Qatar en Turkije zijn bemiddelaar. Turkije wil van de gelegenheid gebruik maken om de eigen relaties met Israël op te lappen. Die raakten ernstig verstoord toen Israëlische commando’s in 2010 een Turks schip dat hulpgoederen naar Gaza wilde brengen overmeesterden en tien Turkse activisten doodden.
Beide partijen hebben belang bij een overeenkomst. Hamas kan zich dan immers wijden aan de wederopbouw en de ontwikkeling van de verwoeste, uitgemergelde Gazastrook. En de Israëliërs hoeven niet meer ieder moment naar de schuilkelder te rennen, terwijl de Israëlische regering tegen de Palestijnen de verdeel-en-heersstrategie volgt. Want er zou feitelijk een Palestijns ministaatje ontstaan, Gaza, waardoor de regering van de Palestijnse Autoriteit op de Westelijke Jordaanoever nog verder geïsoleerd zou raken. De ultra-rechtse regering-Netanyahu kan zich daardoor beter wijden aan haar belangrijkste missie: de annexatie van steeds meer Palestijns grondgebied door de bouw van steeds meer joodse nederzettingen.