Bibi is tijdelijk weer populair
door Jan van der Putten

De Groene Amsterdammer nr. 22
Rubriek 'In de Wereld'

Jeruzalem – Begin deze maand leek de politieke toekomst van Benjamin Netanyahu (‘Bibi’) geen sjekel meer waard. De Israëlische premier dreigde te verzuipen in zijn eigen corruptiemoeras, redacteuren werkten zijn politieke necrologie bij, aspirant-opvolgers stonden te trappelen. En toen kwam plots de omslag. Bibi stapelde triomf op triomf. Zijn populariteit steeg naar grote hoogte. De conclusie dat Israël voor altijd aan hem vastzit, is echter verkeerd.

Netanyahu’s eerste triomf was de opzegging van de Iran-deal door Donald Trump in een toespraak die misschien door Bibi zelf is geschreven. Met Amerikaanse presidenten heeft Netanyahu vaak overhoop gelegen, de vorige haatte hij oprecht, de huidige windt hij om de vinger. Trump moet immers zijn geldschieters te vriend houden, onder wie Bibi’s financier, casinokoning Adelson en de evangelicals die Trumps blinde steun voor het Israëlische beleid verlangen. In het team-Trump zijn evangelische christenen vertegenwoordigd door vice-president Pence. Met de komst van de haviken Bolton als nationale veiligheidsadviseur en Pompeo als minister van Buitenlandse Zaken werd Netanyahu’s Amerikaanse dreamteam compleet.

Bibi raakte opnieuw in de wolken door de verhuizing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem. Met deze provocatie hadden Trump en hijzelf niet duidelijker kunnen zeggen dat vrede met de Palestijnen hun gestolen kan worden. Diezelfde dag werden aan de grens met Gaza 62 ongewapende Palestijnen doodgeschoten. Het Israëlische leger had één (zeer licht) gewonde te betreuren. De regeringen van Israël, de VS en rechtse Europese landen voerden legitieme zelfverdediging aan. Het bloedbad liet de Israëlische publieke opinie nagenoeg koud, de oppositie incluis. Ook de Arabische wereld bleef passief, want Israëls militaire, technologische en economische macht en de gedeelde haat tegen Iran wegen zwaarder dan de obligate solidariteit met het Palestijnse broedervolk.

Niet iedereen in Israël huilt mee met de wolven. Bescheiden protesten tegen het bloedbad in Gaza werden door de politie echter niet getolereerd. In Haïfa brak de politie de knie van een gearresteerde leider van Arabische Israëliërs. Reken er desondanks niet te vast op dat Bibi nu voor onbepaalde tijd het rijk alleen heeft. Zijn corruptieaffaires kunnen hem nog altijd nekken, zijn vrijage met de onberekenbare Trump kan hem nog lelijk opbreken.